viernes, 8 de junio de 2012

Bi hizkera, hizkuntza bat

Euskera Euskal Herriko hizkuntza da, eta euskeraz mintzo direnei euskaldun deritze. Jatorrria ez badakigu ere, badaude teoria asko. Gutxinaka euskera euskalkietan banatzen joan da eta gaur egun, sei euskalki bereiz daitezke.
Blog honen bidez gertu dauzkagun bi euskalkiren arteko desberdintasunak aurkeztu nahi ditugu. Euskal Herrian  sei euskalki desberdindu ditzakegu eta guk bizkaiera eta batuari buruzkoa egin dugu proiektu hau. Hona hemen desberdintasun nagusiak:

Musikan hizkera desberdinak

Miren andereñoak musikan ere taldeek erabiltzen duten hizkera aztertzeko ideia emon deusku eta hemen daude adibide bi, bata batuaz eta bestea bizkaieraz.

BATUAZ:
KEN ZAZPI TALDEAK BATUAZ ABESTEN DAU.
Ken zazpi - haizea 

BIZKAIERAZ:
GATIBU TALDEAK ADIBIDEZ BIZKAIERAZ ABESTEN DAU.
Gatibu - Bilusik

Erakusleak batuaz

Erakusleak bizkaieraz

jueves, 24 de mayo de 2012

DEKLINABIDE

Deklinabidea antzekoa da, baina salbuespen batzuk dagoz:

BATUA        BIZKAIERA
noren              nogaz
bera                hura
horiek             horreek
hauek             honeek
.....                  .....




 LAGUNTZA GEHIAGO

 ARIKETAK

 UNITATEAK


KASUAK
SINGULARRA
PLURALA
MUGAGABE
NOR
NORK
NORI
NOREN
NOREKIN/GAZ
NORENTZAT
ZERTAZ
-A-AK
-ARI
-AREN
-AREKIN/AGAZ
-ARENTZAT
-AZ
-AK
-EK
-EI
-EN
-EKIN/ EGAZ
-ENTZAT
-EZ
Ø
-(e)K
-(r)I
-(r)EN
-(r)EKIN/GAZ
-(r)ENTZAT
-(e)Z
NON
NONDIK
NORA
NORAINO
NORANTZ
NONGO
NORAKO
PARTITIBOA
PROLATIBOA
-(e)AN-(e)TIK
-(e)RA
-(e)RAINO
-(e)RANTZ
-(e)KO
-(e)RAKO
-ETAN-ETATIK
-ETARA
-ETARAINO
-ETARANTZ
-ETAKO
-ETARAKO
-(e)(TA)N-(e)(TA)TIK
-(e)(TA)RA
-(e)(TA)RAINO
-(e)(TA)RANTZ
-(e)(TA)KO
-(e)(TA)RAKO
-(r)IK
-TZAT
NORENGANNORENGANDIK
NORENGANA
NORENGANATZ
NORENGANAINO
NORENGATIK
-A(REN)GAN-A(REN)GANDIK
-A(REN)GANA
-A(REN)GANANTZ
-A(REN)GANAINO
-A(REN)GATIK
-ENGAN
-ENGANDIK
-ENGANA
-ENGANANTZ
-ENGANAINO
-ENGATIK
-(r)ENGAN
-(r)ENGANDIK
-(r)ENGANA
-(r)ENGANANTZ
-(r)ENGANAINO
-(r)ENGATIK

LEXIKO DESBERDINTASUNAK


  • abade: apaiz.
  • agorril: abuztu.
  • aitite/aittitte/aitxitxe: aitona.
  • amaitu/ama(i)txu: bukatu.
  • amama: amona.
  • amata(t)u: itzali.
  • artazi(a)k: guraizeak.
  • asau: urrun (Uribe Kostan)
  • bagil: ekain.
  • baltz: beltz.
  • bari(xa)ku: ostiral.
  • baso: mendi.
  • batzar: bilera.
  • beilegi: hori
  • berba: hitz.
  • berakatz: baratxuri.
  • domeka: igande.
  • ederto: ederki.
  • edur: elur.
  • eguazten: asteazken.
  • egubakoitz: (Debagoienan) ostiral.
  • eguen: ostegun.
  • ei: omen.
  • erdu: etorri (inperatiboa).
  • ete: ote.
  • garagarril: uztail.
  • gatzatua: mamia.
  • gitxi: gutxi.
  • gura/gure: nahi.
  • izara: maindire.
  • izeko: izeba.
  • lorail: maiatz.
  • ilbaltz: urtarril.
  • ilen: astelehen (baina astelen ere bai, eremu zabalagoarekin).
  • indaba: babarrun.
  • jaramon: kasu, arreta.
  • jezarri: eseri.
  • jausi: erori.
  • jorrail: apiril.
  • kirikino: triku.
  • karu: garesti.
  • korta: ukuilu.
  • labandu: irristatu.
  • lantzean behin: noizean behin.
  • lapiko: eltze.
  • lar, larregi: gehiegi.
  • le(ge)z: bezala.
  • lei: izotz.
  • lepo: bizkar.
  • lotu: gelditu.
  • madari: udare.
  • mailuki: marrubi.
  • mihin: mihi.
  • martitzen: astearte.
  • mosu: aurpegi.
  • motz: itsusi.
  • odoloste: odolki.
  • okela: haragi.
  • olgeta: jolas.
  • oratu: heldu.
  • ortu: baratz.
  • osatu: sendatu.
  • oste: atze.
  • ostarku: ostadar.
  • otu: bururatu.
  • papar: bular.
  • paraje: hurbil (Uribe Kostan).
  • pernil: urdaiazpiko.
  • sama: lepo.
  • txarto: gaizki.
  • txiker: txiki.
  • txilio: garrasi.
  • udagoien: udazken.
  • uger egin: igeri egin.
  • urre: hurbil.
  • urrin: urrun.
  • uzki: ipurdi.
  • zapatu: larunbat.
  • zarama: zabor.
  • zelan: nola.
  • zemendi: azaro.
  • zezeil: otsail.